واکنش سیستم های رودخانه ای به وقایع سیلابی بزرگ (نمونه موردی: رودخانه مادرسو)

سیلاب سال 1380 حوضه رودخانه مادرسو در جنوب شرق دریای خزر یکی از شدیدترین و مهم ترین سیلابهای مؤثر بر چشم انداز طبیعی داخل کشور در دهه اخیر بوده است. در مقالۀ حاضر از روش­های تحقیق توصیفی- تحلیلی، تاریخی و علّی استفاده شده، ابزارهای مورد استفاده در این تحقیق، عکس­های هوایی قبل از سیلاب ، تصاویر ماهواره­ای irs  وquick bird  بعد از سیلاب ، نقشه­های توپوگرافی و زمین­شناسی محدوده، اندازه­گیری­های به­دست آمده از میدان بوسیلهgps  و تصویرهای برداشته شده، و معادلات هیدرولیکی بوده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که در اثنای این سیلاب، میزان توان و سرعت جریان در تمام آبراهه های فرعی و سراسر کانال اصلی بیش از میزان توان بحرانی و سرعت لازم برای غلبه بر تنش برشی بستر بوده و به همین دلیل قادر بوده حجم زیادی از رسوبات درشت دانه را با خود حمل و موجب شکل زایی وسیعی از جمله تعریض و تعمیق قابل توجه کانال اصلی، تغییر مقاطع عرضی کانال­ های فرعی، تغییر در الگوی کانال ها و خلق چشم اندازهای تراکمی جدید مانند مخروط های افکنه گردد. تغییرات ناشی از سیلاب مرداد ماه سال 1380 نیز باعث عملکرد شدیدتر سیلابهای بعدی یعنی سیلابهای مرداد ماه سالهای 1381 و 1384 حوضه (علیرغم دبی کمترآنها) و برجا گذاشتن آثار ژئومورفیک شدیدتر شده است.